Bài viết này chia sẻ một phương pháp học tập hiệu quả, kết hợp giữa việc rèn luyện các phương pháp tư duy và cộng tác sâu với Trí tuệ Nhân tạo (AI). Phương pháp này đã được chúng tôi áp dụng thực tế trong quá trình tiếp cận và chinh phục lĩnh vực An ninh mạng (Security).
Nền tảng của phương pháp này đến từ việc kết hợp 4 lối tư duy, trong đó nổi bật là Tư duy Hệ thống (System Thinking) và Khả năng Biểu đạt Nội dung. Vốn có kinh nghiệm làm việc chuyên sâu với Linux kernel, chúng tôi đã có sẵn Tư duy Hệ thống. Cùng với đó, kinh nghiệm giảng dạy và đào tạo giúp chúng tôi củng cố khả năng diễn đạt, truyền tải thông tin. Hai mảnh ghép còn lại là Tái cấu trúc Tư duy và Tự quan sát Suy nghĩ đã được rèn luyện thêm để hoàn thiện bộ phương pháp này.
Tại sao lại chọn Security để thử nghiệm?
Chúng tôi chọn Security làm lĩnh vực để áp dụng phương pháp học mới này vì hai lý do chính:
- Tiềm năng tương lai: Security là một lĩnh vực quan trọng và được dự báo sẽ phát triển mạnh mẽ. Việc học hỏi và đón đầu xu thế là một bước đi chiến lược.
- Đánh giá khách quan: Với nền tảng là một lập trình viên, việc chuyển sang Security gần như là bắt đầu từ con số không. Điều này tạo ra một môi trường “sạch” để đánh giá hiệu quả của phương pháp mới một cách khách quan, tránh bị ảnh hưởng bởi các kinh nghiệm sẵn có.
Đo Lường Hiệu Quả Bằng Thang Đo Bloom
Để đánh giá mức độ hiệu quả, chúng tôi sử dụng thang đo Bloom, một mô hình phân loại các cấp độ nhận thức với 6 tầng:
- Nhớ (Remember): Ghi nhớ các sự kiện, thông tin cơ bản.
- Hiểu (Understand): Diễn giải, giải thích lại kiến thức theo cách hiểu của mình.
- Áp dụng (Apply): Vận dụng kiến thức vào các tình huống thực tế.
- Phân tích (Analyze): Chia nhỏ thông tin, nhận ra các mối liên hệ và cấu trúc.
- Đánh giá (Evaluate): Đưa ra nhận định, phán đoán dựa trên các tiêu chí cụ thể.
- Sáng tạo (Create): Tổng hợp thông tin để tạo ra một sản phẩm, ý tưởng mới.
So sánh cho thấy, với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực Linux kernel, kiến thức của chúng tôi có thể đạt đến tầng 5-6. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, để học một chủ đề mới và đạt được mức độ Hiểu – Áp dụng (tầng 2-3), chúng tôi thường mất khoảng một tháng.
Khi áp dụng phương pháp mới để học về Security, thời gian để nắm vững một chủ đề và đạt tới tầng Phân tích (tầng 4) đã rút ngắn đáng kể, chỉ còn khoảng một tuần.
Sự Khác Biệt Đến Từ Đâu?
Sự cải thiện vượt bậc này một phần đến từ kinh nghiệm học tập được tích lũy. Tuy nhiên, yếu tố chính tạo ra sự đột phá đến từ việc sử dụng AI một cách hợp lý và sâu sắc. AI không chỉ là công cụ tra cứu, mà còn đóng vai trò là một người bạn học, một người phản biện: giúp tổng hợp thông tin, đưa ra các bài tập thực hành, và cùng thảo luận để làm sâu sắc thêm kiến thức.
Đây là sự khác biệt rõ rệt so với phương pháp học truyền thống trước đây – chủ yếu là tự nghiên cứu tài liệu một mình.
Sau khoảng 3 tháng học tập chuyên sâu, chúng tôi nhận thấy kiến thức đã đủ vững chắc để có thể đáp ứng các yêu cầu tuyển dụng trong ngành. Chính hiệu quả ấn tượng của việc kết hợp tư duy mới và cộng tác với AI đã trở thành nguồn động lực để chúng tôi thực hiện và chia sẻ chuỗi bài viết này đến cộng đồng.