Khi giải quyết các vấn đề kỹ thuật chuyên sâu về Linux kernel, không phải lúc nào cũng có thể tìm thấy câu trả lời trong các tài liệu liên quan hoặc qua các công cụ tìm kiếm. Trong nhiều trường hợp, giải pháp cuối cùng lại nằm chính trong mã nguồn (source code) của kernel, và việc tìm kiếm trực tiếp trong code đôi khi lại mang lại kết quả nhanh chóng hơn.
Vấn đề về tài liệu thiết kế
Điều này dẫn đến một băn khoăn phổ biến về tài liệu cho source code của Linux kernel.
Nếu như với các sản phẩm phần mềm thương mại hoặc dự án khác, chúng ta thường có các tài liệu thiết kế chi tiết như Architecture Design (Thiết kế Kiến trúc) hay Detail Design (Thiết kế Chi tiết). Các tài liệu này giải thích cụ thể về từng hàm (function) và mối quan hệ giữa chúng. Việc đọc tài liệu trước khi phân tích code giúp cho việc tiếp cận và hiểu mã nguồn trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Ngược lại, Linux kernel dường như không theo quy chuẩn này; gần như hoàn toàn không có các tài liệu Detail Design. Hai nguồn tài liệu chính thức mà chúng ta có là sách chuyên ngành (do cộng đồng viết) và các file văn bản (text files) nằm trong thư mục Documentation/ của mã nguồn. Điều này có thể từng bị hiểu lầm là do tính chất mã nguồn mở nên phần tài liệu bị làm “cẩu thả”.
Triết lý “Code tự giải thích”
Tuy nhiên, theo chia sẻ từ một nhà phát triển cấp cao (owner/maintainer) của Linux kernel, đây là một “style” (phong cách) làm việc có chủ đích của đội ngũ phát triển.
Triết lý của họ là: “Cố gắng viết code dễ hiểu thay vì viết tài liệu (doc) để giải thích source code.”
Lý do đằng sau quyết định này rất thực tế:
- Vấn đề bảo trì (Maintenance): Nếu viết tài liệu quá chi tiết, việc bảo trì phần tài liệu đó song song với code sẽ vô cùng phức tạp và tốn thời gian.
- Tính lỗi thời (Out-of-date): Trong một dự án phát triển nhanh và liên tục như kernel, nếu không cẩn thận, tài liệu sẽ rất nhanh chóng trở nên lỗi thời, không còn đồng bộ (sync) với mã nguồn. Một tài liệu sai lệch còn nguy hiểm hơn là không có tài liệu.
Kết luận
Nhìn nhận lại, triết lý này hoàn toàn hợp lý. Mã nguồn của kernel, dù phức tạp, nhưng trên thực tế được viết tương đối rõ ràng và dễ đọc hiểu (với điều kiện người đọc có kiến thức nền tảng).
Do đó, việc chủ động đọc trực tiếp mã nguồn kernel để tìm kiếm thông tin – đặc biệt là sau khi các phương pháp tìm kiếm thông thường (như Google) không đem lại kết quả – là một phương pháp làm việc hiệu quả. Đây cũng là một kỹ năng quan trọng mà các kỹ sư làm việc với Linux nên rèn luyện.