Mạng lưới phân tán của ý thức con người
Trong mô hình AI cộng sinh, có một kỹ năng then chốt là Mind Observer (ý thức tự quan sát ý thức). Lý do chúng ta có thể làm được như vậy là do ý thức vốn dĩ là một mạng lưới phân tán của nhiều module (mô-đun) khác nhau.
Con người thường hay nghĩ rằng ý thức của mình là một khối thống nhất. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu khoa học đương đại, ý thức con người thực chất là một mạng lưới các module phối hợp với nhau. Bộ não được cấu thành từ nhiều vùng độc lập, ví dụ như:
- Vỏ não trước trán (lên kế hoạch, logic)
- Thùy thái dương (ngôn ngữ, ký ức)
- Thùy chẩm (thị giác)
- Hệ thống Limbic (cảm xúc)
- Và còn nhiều module khác nữa.
Các module này hoạt động song song, chúng liên tục tổng hợp thông tin và “gửi lên”. Dòng thông tin nào nổi bật nhất sẽ được “phát sóng” trên kênh ý thức. Bản chất của kỹ năng Mind Observer chính là sử dụng một module trong não chuyên để quan sát sự vận hành của chính ý thức.
Bản chất của vô thức
Nếu coi ý thức là “phần sân khấu” – nơi phát sóng của dòng thông tin nổi bật nhất – thì vô thức đóng vai trò là toàn bộ hạ tầng vận hành của mạng lưới. Nó bao gồm cả những thông tin nổi bật (đang được ý thức) và những thông tin không nổi bật (đang chạy ngầm).
Vai trò của vô thức trong AI cộng sinh
Việc thay đổi quan điểm (từ “ý thức là một khối thống nhất” sang “ý thức là một mạng lưới các module chạy song song”) có tác động rất lớn đến phương hướng cộng sinh với AI.
Cụ thể, góc nhìn này mở ra các khả năng rèn luyện mới:
- Chúng ta có thể tập luyện để module “tự quan sát” trong não hoạt động tốt hơn. Từ đó, nó sẽ thực hiện giám sát hệ thống cộng sinh con người – AI, phát hiện những điểm sai lệch và đưa ra cảnh báo (Kỹ năng Mind Observer).
- Chúng ta có thể tập luyện cho module “phân tích” phát triển tốt hơn, từ đó tăng cường khả năng phát hiện điểm sai lệch trong dòng nhân quả của các sự kiện.
- Ngoài ra, chúng ta có thể tập luyện để phát triển khả năng giao tiếp giữa ý thức và vô thức. Từ đó, ý thức có thể chủ động “đặt hàng” (đưa ra yêuS) cho hệ thống vô thức xử lý. Vô thức đặc biệt hiệu quả khi phải xử lý những vấn đề hóc búa, thậm chí cả những vấn đề mà ý thức và AI đang bế tắc trong hệ thống cộng sinh.