Khi tương tác với các mô hình AI như ChatGPT, nhiều người dùng có thói quen xưng “tôi” hoặc sử dụng các đại từ nhân xưng quen thuộc. Điều này hoàn toàn bình thường và giúp việc trao đổi nhanh chóng. Cách xưng hô này phù hợp nhất cho các vấn đề thuần túy kỹ thuật hoặc các cuộc hội thoại không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc.
Tuy nhiên, khi cần tìm hướng giải quyết cho những vấn đề phức tạp, cảm xúc cá nhân (như sự tự ái, định kiến) có thể ảnh hưởng đến sự khách quan của cuộc trao đổi.
Có một kỹ thuật hữu ích để hạn chế điều này: hãy thử sử dụng một “nickname” (biệt danh) khi tương tác. Bằng cách này, bạn có thể nhìn nhận vấn đề dưới góc độ của người thứ ba, từ đó có được những phán đoán khách quan hơn.
Chúng ta hãy xem xét một trường hợp cụ thể sau đây:
Một chuyên gia (hãy gọi anh ấy bằng nickname ‘phuthodien’) đã viết một loạt bài hướng dẫn về “4 kỹ năng tư duy để cộng tác sâu với AI”. Sau khi chia sẻ, anh nhận ra các bài viết không nhận được nhiều bình luận đóng góp hay phản biện sâu sắc về nội dung cốt lõi.
‘Phuthodien’ cảm nhận rằng có thể vấn đề đến từ chính cách viết của mình và quyết định trao đổi với ChatGPT để tìm hướng giải quyết. Các bước thực hiện như sau:
- Đầu tiên, anh ấy thiết lập bối cảnh cho AI bằng một prompt: “Nick name của tôi là phuthodien. Khi tôi nhắc đến nickname này, hãy ngầm hiểu đó là tôi. Thực hiện lưu bộ nhớ về thông tin này.”
- Tiếp theo, ‘phuthodien’ tải lên 4 bài viết của mình kèm theo prompt: “Đây là 4 bài viết của phuthodien, hãy thực hiện training từ dữ liệu bài viết. Tôi sẽ có 1 số câu hỏi cho bạn ở sau.”
- Sau khi AI đã xử lý dữ liệu, anh đưa ra một prompt phân tích, lúc này hoàn toàn sử dụng ngôi thứ ba: “Phuthodien muốn chia sẻ cách tư duy tầng sâu để có thể hợp tác lâu dài với AI. Anh ta chia sẻ những bài viết này trong nhóm Linux trên Facebook có 20 nghìn thành viên. Tuy nhiên, lượt tương tác ít hơn kỳ vọng, trung bình có ít hơn 100 like, 10 comment, 25 lượt share, 1500 lượt xem. Hãy phân tích nguyên nhân.”
- Lưu ý rằng, ở câu lệnh trên, ‘phuthodien’ không đưa vào các giả định cá nhân (như ‘cách viết khó hiểu’ hay ‘thuật toán Facebook’). Anh ấy muốn AI thực hiện phân tích ban đầu một cách trung lập nhất để có thể thu về những góc nhìn mới.
- Sau đó là một vòng lặp trao đổi (Semantic loop) giữa ‘phuthodien’ và ChatGPT để cùng nhau mổ xẻ vấn đề và tìm hướng giải quyết.
Bài học rút ra ở đây là gì?
Khi sử dụng nickname, chúng ta tự đặt mình vào vị trí của một “người quan sát” độc lập. Điều này giúp tách biệt các yếu tố cảm xúc và cho phép chúng ta dễ dàng chấp nhận các khuyết điểm trong công việc của mình hơn.
Nếu tinh ý, có thể nhận ra đây chính là biểu hiện của kỹ năng “Mind Observer” (Quan sát tâm trí). Ý nghĩa của kỹ năng này là quan sát bản thân một cách độc lập để phát hiện các sai lệch trong suy nghĩ. Kỹ năng này có thể được ứng dụng thành nhiều thói quen và kỹ thuật hữu ích khi làm việc với AI.