Mindset rebuilding and Identity Alignment nếu dịch ra tiếng việt có nghĩa là tái cấu trúc tư duy và bản thể. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu xem nó là gì, tại sao chúng ta lại cần nó để có thể cộng tác sâu với AI.
Câu chuyện tư vấn chuyên ngành cho cậu em ở quê
Đặt tình huống có 1 cậu em ở quê, đang học chuyên ngành CNTT năm cuối ở trường đại học. Cậu em đó nhắn tin nhờ chúng ta tư vấn xem cần học gì để sau này tốt nghiệp bạn ý có đi làm lập trình FrontEnd hoặc BackEnd được. Nếu vào vai người tư vấn, chúng ta cực khó để đưa ra câu trả lời. Tại sao lại như vậy? Vì trong đầu chúng ta đang nghĩ, thực ra có học giải thuật, công nghệ hay ngôn ngữ gì, thì cũng không cạnh tranh lại được với AI. Khi mà khả năng coding của AI đang quá mạnh trong mảng lập trình web.
Vấn đề khủng hoảng tư tưởng trong lĩnh vực lập trình
AI đang có tốc độ phát triển quá nhanh, từ ChatGPT hiện tại đã thông minh hơn quá nhiều so với cách đây 2 năm. Hiện tại nó có khả năng đảm đương tốt công việc lập trình của level Junior và Middle. Đối với level Senior, nó cần chúng ta hỗ trợ trong việc chia nhỏ công việc. Trong khi hệ tư tưởng và định hướng đào tạo của xã hội lại không theo kịp. Việc này tạo ra khủng hoảng về mặt tư tưởng, người ta không biết nên học gì để có thể làm việc tốt cùng với AI. Mặc dù nghề lập trình FE hay BE vẫn đang tồn tại, nhưng chúng ta không biết nên bắt đầu học như thế nào để có thể lập trình tốt cùng với AI.
Hai tầng của sự khủng hoảng
Sự khủng hoảng trong ngành CNTT hiện tại được chia làm 2 tầng:
- Khủng hoảng ở tầng tư duy: Trước đây chúng ta lập trình bằng cách phân tích yêu cầu, tìm hiểu công nghệ giải quyết được, tìm kiếm các example code trên Google hoặc StackOverFlow, ghép nối các mảnh source code và kiểm thử kết quả. Quy trình này hiện tại không còn phù hợp nếu chúng ta cộng tác với AI. Khi mà AI làm rất nhanh ở phần tổng hợp thông tin, tìm kiếm công nghệ và thực hiện coding.
- Khủng hoảng ở tầng bản thể: Sự khủng hoảng này diễn ra ở mức độ sâu và nghiêm trọng hơn tầng trên rất nhiều. Chúng ta trước giờ vẫn gắn nghề lập trình với việc coding. Có nghĩa kỹ năng coding sẽ định nghĩa chúng ta là lập trình viên giỏi hay kém. Sau đó chúng ta xây dựng hình ảnh bản thân thông qua các phẩm chất của người lập trình viên. Ví dụ như ít giao tiếp, cẩn thận, kiên trì, tìm hiểu vấn đề thông qua đọc tài liệu… Đến 1 ngày, nếu chúng ta phải thừa nhận rằng AI đã coding giỏi hơn chúng ta trên tất cả các mặt trận. Từ tầng trên xuống tầng dưới. Vậy lúc đó, chúng ta – những người lập trình viên sẽ còn lại gì? Hiện tại, rất nhiều chuyên gia công nghệ đã đánh giá rằng, lập trình viên sắp tới sẽ không gắn với việc coding nữa. Ví dụ như Mehran Sahami (chủ nhiệm khoa Khoa học Máy tính tại Stanford), video mình để ở phần comment.
Tái cấu trúc tư duy và bản thể để vượt qua khủng hoảng
Trong bối cảnh AI càng ngày càng thông minh hơn, nếu người lập trình viên có tư duy Linear thinking, anh ta càng ngày sẽ càng gặp khủng hoảng tư duy nghiêm trọng hơn. Vì phương pháp tư duy đó, không phù hợp với mô hình cộng tác với AI. Những người như anh ta, 1 là sẽ bị đào thải, nếu không, anh ta bắt buộc phải chuyển sang mô hình System thinking. Việc chuyển đổi từ Linear thinking sang System thinking chính là sự thể hiện của Mindset Rebuilding.
Mindset rebuilding là 1 loại skill đặc biệt, là kỹ năng dùng để học các kỹ năng khác. Thực tế, để cộng tác sâu với AI, lập trình viên cần 4 kỹ năng chính. Bao gồm:
- System thinking
- Expressive Prompt.
- Mind Observer
- Mindset Rebuilding and Identity Alignment.
Đây là 4 kỹ năng chính, ngoài ra còn có các kỹ năng phụ khác. Mindset Rebuilding sẽ đóng vai trò là cầu nối để học các kỹ năng còn lại nếu cần. Ví dụ người thường sẽ cần 6 tháng để chuyển đổi hoàn toàn từ Linear thinking sang System thinking. Tuy nhiên, nếu anh ta có Mindset Rebuilding, thời gian sẽ giảm xuống còn 3 tháng.
Identity Alignment – Tái cấu trúc bản thể
Khác với Mindset Rebuilding là 1 skill có thể học được, Identity Alignment rất khó để có thể học được. Tuy nhiên, có 1 cách khác để tránh khủng hoảng bản thể trong bối cảnh AI phát triển. Đó là chúng ta học cách bỏ qua cái tôi khi nghe ý kiến từ các chuyên gia. Ví dụ như nếu các chuyên gia phân tích và nhận định AI sẽ thay thế hoàn toàn con người trong việc coding, khi nghe chuyện này có vẻ không vui, vì nó va đập thẳng vào cái tôi của chúng ta. Nhưng chúng ta cố gắng đánh giá ý kiến của họ thông qua lập luận và dẫn chứng. Nếu thấy nó hợp lý và không thể phản bác, chúng ta nên chọn cách chấp nhận. Việc này sẽ giúp bản thể đỡ bị va đập sau này và chúng ta có kế hoạch chuẩn bị trước cho những gì sắp đến.